5 Eylül, Gregoryen Takvimi’ne göre yılın 248. (artık yıllarda 249.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 117 gün vardır.
Olaylar
- 1669 – Girit, Osmanlı İmparatorluğu’nca ilhak edildi.
- 1698 – Rus Çarı I. Petro, ülkesini batılılaştırma çabalarının bir parçası olarak, din adamları ve köylüler dışında sakal bırakan her erkeğe özel bir vergi yükümlülüğü getirdi.
- 1795 – ABD ile Osmanlı İmparatorluğu arasında ABD’yi yıllık vergiye bağlayan ABD – Osmanlı Sözleşmesi imzalandı.
- 1800 – Napoleon Bonaparte, Malta adasını İngiltere’ye bıraktı. (oysa adayı 1798’de İngilizlerden kendisi almıştı)
- 1839 – Çin’le İngiltere arasındaki birinci Afyon Savaşı başladı.
- 1922 – Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Alaşehir ve Susurluk’a girdi.
- 1930 – Serbest Cumhuriyet Fırkası lideri Fethi Bey’in 4 Eylül’de İzmir’e gelişinden sonra, bazı kişiler gösteri yaparak Cumhuriyet Halk Fırkası binasını ve Anadolu gazetesi idarehanesini taşladılar.
- 1938 – Atatürk, vasiyetnamesini yazdırdı. Vasiyet, Ankara 3. Sulh Hukuk Hakimi Osman Selçuk Selçuk tarafından 28 Kasım 1938’de açıldı.
- 1945 – Çok partili düzene geçişin ilk partisi olan Milli Kalkınma Partisi kuruldu.
- 1950 – Başvuru fazlalılığı yüzünden, üniversite giriş sınavı uygulaması başlatıldı.
- 1955 – İstanbul Sultanahmet’te yeni Adliye Sarayı hizmete açıldı.
- 1957 – Jack Kerouac’ın yazdığı Yolda romanı Amerika’da yayınlandı.
- 1960 – Muhammed Ali (Cassius Clay), 1960 Roma Olimpiyatlarında altın madalya kazandı.
- 1963 – 20-21 Mayıs’ta askeri darbe girişiminde bulunan Albay Talat Aydemir, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesince idama mahkûm edildi.
- 1972 – Münih Katliamı: Filistinli Kara Eylül Hareketi militanları, 1972 Yaz Olimpiyatları için Münih’e gelen İsrailli sporculara ateş açtı, bir sporcu hayatını kaybederken, biri ağır yaralandı, 9 kişi rehin alındı.
- 1973 – Dünyanın en uzun karayolu tüneli, İsviçre’nin St. Gotthard yöresinde açıldı.
- 1973 – Devlet Film Arşivi’nde yangın çıktı; Atatürk’ün tek kopyalı filmleri yandı.
- 1991 – Nelson Mandela, Güney Afrika’da başkan seçildi.
- 2012 – Afyonkarahisar’da bulunan askeri depoda meydana gelen patlamada 25 asker hayatını kaybetti.
Doğumlar
Evanescence davulcusu Will Hunt
- 1187 – VIII. Louis, Fransa Kralı (ö. 1226)
- 1319 – IV. Pedro, Aragon Kralı (ö. 1387)
- 1568 – Tommaso Campanella, İtalyan şair, yazar ve Platoncu filozof (ö. 1639)
- 1638 – XIV. Louis, Fransa Kralı (ö. 1715)
- 1772 – Feth Ali Şah Kaçar, İran’da egemenlik sürmüş Kaçar Hanedanı’nın ikinci hükümdarı (ö. 1834)
- 1774 – Caspar David Friedrich, Alman ressam (ö. 1840)
- 1847 – Jesse James, Amerikalı haydut (ö. 1882)
- 1905 – Arthur Koestler, Macar asıllı İngiliz yazar (ö. 1983)
- 1912 – John Cage, ABD’li besteci, filozof, yazar ve baskıcı (ö. 1992)
- 1946 – Freddie Mercury, Queen grubunun solisti (ö. 1991)
- 1951 – Michael Keaton, ABD’li aktör
- 1967 – Salih Kenan Şahin, Türk Siyasetçi, Doktor
- 1971 – Will Hunt, Efsanevi ABD’li rock grubu Evanescence’ın davulcusu
- 1973 – Kaan Tangöze, Duman müzik grubunun solisti
- 1976 – Carice van Houten, Hollandalı tiyatro ve sinema oyuncusu
- 1988 – Nuri Şahin, Türk futbolcu
- 1990 – Kim Yu-Na, Güney Koreli buz patenci
- 1991 – Skandar Keynes, İngiliz aktör
- 1991 – Zeki Yavru, Türk Futbolcu
Ölümler
- 1548 – Catherine Parr, İngiltere kraliçesi (d. 1512)
- 1857 – Auguste Comte, Fransız matematikçi (d. 1798)
- 1876 – Manuel Blanco Encalada, Şilili siyasetçi, Şili’nin ilk devlet başkanı (d. 1790)
- 1877 – Çılgın At, Lakota kızılderililerinin şefi (d. 1849)
- 1901 – Ignacij Klemenčič, Sloven fizikçi (d. 1953)
- 1906 – Ludwig Boltzmann, Avusturyalı fizikçi (d. 1844)
- 1914 – Charles Péguy, Fransız şair (d. 1873)
- 1953 – Richard Walther Darré, Alman bakan (d. 1895)
- 1991 – Fahrelnissa Zeid, Türk ressam (d. 1901)
- 1993 – Claude Renoir, Fransız görüntü yönetmeni (yönetmen Jean Renoir’ın yeğeni, ressam Pierre Auguste Renoir’ın torunu) (d. 1914)
- 1993 – Samim Kocagöz, Türk yazar (d. 1916)
- 1997 – Rahibe Teresa, Nobel Barış Ödülü sahibi Arnavut hayırsever (d. 1910)
- 2012 – Ediz Bahtiyaroğlu, Türk – Boşnak milli futbolcu. (d. 1986)