30 Ağustos, Gregoryen Takvimi’ne göre yılın 242. (artık yıllarda 243.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 123 gün vardır.
Olaylar
- MÖ 30 – Eski Mısır’da Kraliçe Kleopatra intihar etti.
- 1071 – Malazgirt zaferi ile Alparslan’ın komutasındaki Türkler Anadolu’ya girmeye başladı.
- 1908 – Hicaz Demiryolu açıldı.
- 1914 – Alman sahil topçu müfrezesi, Çanakkale Boğazı’nın her iki yakasındaki istihkâmlarda göreve başladı. Bu istihkâmların komutasına Alman Amiral Von Usedom atandı.
- 1922 – Türk Kurtuluş Savaşı: Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın bizzat yönettiği Dumlupınar Meydan Muharebesi, Türk Ordusu’nun kesin zaferiyle sonuçlandı. Yunan Ordusu Başkomutanı Nikolaos Trikupis ve kurmayları esir edildi.
- 1924 – Gazi Mustafa Kemal Paşa, Dumlupınar Meydan Muharebesi’nin ikinci yıl dönümünde, Dumlupınar’da Meçhul Asker Anıtının temelini attı.
- 1924 – Türkiye İş Bankası, ilk işlemini yaparak faaliyetlerine başladı. Bankanın kuruluş sermayesi 1 milyon liraydı.
- 1925 – Mustafa Kemal Paşa, “Efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar memleketi olamaz. En doğru ve en hakiki tarikat, tarikat-ı medeniyyedir” dedi.
- 1930 – Ankara-Sivas demiryolu hattı ve Sivas İstasyonu, Başbakan İsmet Paşa’nın konuşmasıyla hizmete açıldı.
- 1937 – Van Gölü’nde ilk vapur seferi yapıldı.
- 1937 – Atatürk’ün manevi kızı Sabiha Gökçen’e, 1935’te girdiği Eskişehir Hava Mektebi’nde, tayyareci diploması verildi.
- 1941 – Alman ordusu 900 gün sürecek Leningrad kuşatmasını başlattı.
- 1952 – Erzurum’da Aziziye Anıtı açıldı.
- 1955 – Londra Konferansı’nda Kıbrıs sorunu ele alındı. İngiltere Kıbrıs’ta üçlü bir yönetim önerdi. Yunanistan ise ada halkının geleceğini kendinin belirlemesini istedi. Toplantıya Türkiye’den Dışişleri Bakan Vekili Fatin Rüştü Zorlu katıldı.
- 1963 – Kremlin ile Beyaz Saray arasında doğrudan görüşmeyi sağlayacak “kırmızı telefon” hattı devreye girdi.
- 1968 – Sovyet tankları Prag’a girdi.
- 1971 – İstanbul Televizyonu deneme yayınlarına başladı.
- 1974 – BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs’taki çarpışmalar yüzünden evlerini terk edenlerin güven içinde geri dönmelerine izin verilmesini öngören Fransa, İngiltere, Avusturya ortak karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti.
- 1977 – Milli yüzücü Erdal Acet, Manş Denizi’ni 9 saat 4 dakikada geçti. Bu mesafedeki en iyi 10 derece sıralamasına girdi.
- 1977 – Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atandı.
- 1981 – İran Devlet Başkanı Muhammed Ali Recai ve Başbakan Muhammed Cevad Bahomar bombalı saldırı sonucu öldürüldü.
- 1985 – Uluslararası Af Örgütü BM İnsan Hakları Komisyonu’na bir rapor gönderdi. Raporda, Bulgaristan’da Türk azınlığa karşı girişilen Bulgarlaştırma kampanyasına son verilmesi istendi.
- 1988 – Irak ordusundan kaçan binlerce Kürt Türkiye sınırına yığılmıştı. Hükümet sınırları açmaya karar verdi. Binlerce Kürt Hakkari’nin Çukurca ve Uludere ilçelerine sığındı.
- 1992 – Güvenlik güçleri ile İran’dan Türkiye’ye giren 300 kadar PKK militanı çatıştı; 100 militan ve 10 güvenlik görevlisi öldü.
- 1995 – NATO, Bosnalı Sırplara karşı hava harekatı başlattı. Kararlı Güç Harekatı, İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Avrupa’daki en yoğun bombardımanlardan biri oldu.
Doğumlar
- 1748 – Jacques-Louis David, Fransız ressam (ö. 1825)
- 1797 – Mary Shelley, İngiliz yazar (ö. 1851)
- 1852 – Jacobus Henricus van ‘t Hoff, Hollandalı Nobel Kimya Ödülü sahibi kimyacı (ö. 1911)
- 1871 – Ernest Rutherford, İngiliz fizikçi (ö. 1937)
- 1913 – Richard Stone, İngiliz ekonomist (ö. 1991)
- 1930 – Warren Buffett, ABD’li girişimci
- 1937 – Bruce McLaren, Yeni Zelandalı araba yarışçısı (ö. 1970)
- 1941 – Zafer Kantarcıoğlu, Türk hukukçu
- 1942 – Zafer Ergin, Türk tiyatro oyuncusu
- 1951 – Gediminas Kirkilas, Litvanyalı siyasetçi
- 1954 – Alexander Lukashenko, Belarus devlet başkanı
- 1958 – Anna Politkovskaya, Rus gazeteci (ö. 2006)
- 1961 – Yusuf Erbay, Türk bürokrat
- 1961 – Zafer Algöz, sinema ve dizi oyuncusu.
- 1962 – Alexander Litvinenko, Rus KGB üyesi (ö. 2006)
- 1962 – Zafer Tüzün, Türk futbolcu ve teknik direktör
- 1963 – Michael Chiklis, ABD’li oyuncu
- 1963 – Paul Oakenfold, İngiliz DJ
- 1966 – Zafer Şanlı, Bas gitarist, müzisyen, söz yazarı, besteci, aranjör
- 1969 – Zafer Çeviker, Simfer’in efsanevi müdürlerinden
- 1972 – Cameron Diaz, ABD’li oyuncu ve model
- 1972 – Pavel Nedvěd, Çek futbolcu
- 1974 – Kemal Tunçeri, Türk basketbolcu
- 1975 – Marina Anissina, Rus asıllı Fransız buz patenci
- 1976 – Roque Júnior
- 1978 – Tuna Yılmaz, Sinema eleştirmeni, yazar.
- 1982 – Andy Roddick, ABD’li tenisçi
- 1983 – Jonne Aaron, Finlandiyalı müzisyen
- 1986 – Zafer Yelen, Türk futbolcu
Ölümler
- 1723 – Anton van Leeuwenhoek, Hollandalı bilim insanı (d. 1632)
- 1935 – Henri Barbusse, Fransız romancı ve gazeteci (d. 1873)
- 1935 – Namık İsmail, Türk ressam (d. 1890)
- 1938 – Max Factor, Kozmetik üreticisi (d. 1877)
- 1940 – J.J. Thomson, İngiliz Nobel Fizik Ödülü sahibi fizikçi (d. 1856)
- 1971 – Ali Hadi Bara, Türk heykeltraş (d. 1906)
- 1988 – Eren Eyüboğlu, Türk ressam (d. 1907)
- 1993 – Taner Şener, Türk ses sanatçısı
- 1995 – Fischer Black, ABD’li ekonomist (d. 1938)
- 1997 – Ernest Wilimowski, Polonyalı-Alman futbolcu (d. 1916)
- 2000 – Gürdal Tosun, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1967)
- 2003 – Charles Bronson ABD’li aktör (d. 1921)
- 2005 – Nihat Akçan, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen (d. 1926)
- 2006 – Glenn Ford, ABD’li aktör (d. 1916)
- 2006 – Necip Mahfuz, Mısırlı yazar (d. 1911)
- 2008 – Gilberto Rincón Gallardo, Meksikalı politikacı (d. 1939)