Maniyerizm’den sonra ortaya çıkan Barok Sanatı 16. Yüzyılın sonlarına doğru İtalya’da doğmuştur. Bu akım 18. Yüzyılın başında ise tüm İtalya’ya ve birçok Avrupa ülkesine yayılmıştır. Rönesansta dengeli olan görünüm Barokta bozulmuştur ve anlatım oldukça abartılıdır. Ayrıca Barokta gösteriş ve heyecan vardır. Bunun sonucunda da ortaya gösterişli mimari yapılar ve duygu yüklü eserler çıkmıştır. Bu akımın bilinen en önemli özellikleri görkem, aşırılık ve heyecandır.
Barok sanat akımı özellikle mimaride, heykelcilikte ve resimde görülmektedir.
Barok Resim Sanatı
Barok resim sanatında sıkça işlenen konular arasında azizlerin yaşamı, mitolojik konular, ailelerin tarihi ve kahramanlık öyküleri yer alır. Ayrıca barok sanatında manzaralar ve natürmort ile tek ya da grup portreleri de ön plandadır. Barok resim sanatının ayırt edici özelliklerinden birisi de kuvvetli gelen ışığın yüzeyde gölgeler oluşturacak şekilde yansımasıdır. Bunun sonucunda ise resimdeki duygu ve hareket güçlenir. Bu sanatın önde gelen ressamları arasında Caravaggio(İtalya), Velazquez(İspanya), Rubens(Belgium), Lorrain(Fransa) ve Rembrant(Hollanda) sayılabilir.
En önemli Barok Resim Sanatı Eserleri aşağıdaki gibidir:
• Caravaggio – Aziz Thomas’ın şüphesi
• Rembrandt – Gece Devriyesi
• Rubens – Masumların Katli
• Vermeer – İnci Küpeli Kız
• Bernini – Apollo’nun Daphneyi Kaçırması
• Tintorette – Son Akşam Yemeği
• Valezquez – Yumurta Pişiren Yaşlı Kadın
• Murillo – Kavun Yiyenler
• Anthony Van Dyck – Kutsal Aile Dinleniyor
• Carracci – Kasap Dükkanı
• Guido Reni – Tesbihli Madonna
• Tiepolo – Palazzo Labia’daki Kleopatra’nın Ziyafeti
• El Greco – Kont Orgaz’ın Cenazesi
• Ter Borch – Munster Anlaşmasının Onaylanması
• Pieter De Hooch – Anne
• Jacob Van Ruisdael – Wijk Bij Duurstede’deki Yel Değirmeni
• Meindert Hobbema – Middelharnis’deki Yol
• Frans Hals – Toplu Portre
• Titian – Urbino Venüsü
Barok Mimari
Barok sanat akımı mimarlık alanında da ön plana çıkmıştır. Barok sanatının Roma’da doğduğu varsayılır ve İtalya’daki barok sanatının en güçlü mimarları Francesco Borromini ile Lorenzo Bernini’dir. Bu mimarların ardından ise Pietro Berettini Da Cortona, Guarino Guarini ve Baldassare Longhena gelmektedir. Barok mimari sanatının yayıldığı diğer ülkeler ise Fransa, İspanya, Almanya, Polonya, Avurturya, Rusya ve Çekoslavakya’dır.
https://www.high-endrolex.com/16
Barok mimarisinin en önemli özellikleri şöyledir:
• Renkler ve süsler çok yoğun kullanılmaktadır.
• Görkemli heykeller, fıskiyeli havuzlar, muazzam salonlar, mükemmel duvar işlemeleri, tamamlanmamış mimari öğeler, geniş skalalı tavan freskleri barok mimaride yer alan ana unsurlardır.
• Yumuşak olan gotik tarz tamamen reddedilmektedir.
• Düz hatlar yerine yuvarlak hatlar kullanılmaktadır.
• Sarayların ve diğer büyük yapıların cephelerine çok önem verilmektedir.
Barok döneme ait en önemli mimari yapılar aşağıdaki gibidir:
• Versailles Sarayı
• Palais du Luxemburg
• Belvedere Sarayı
• San Carlo alle Quattro Fontane
• St. Paul Kilisesi
Barok Dönemi Heykelciliği
Bu dönemde hem resim hem heykelde insanların iç dünyasını ve ruh halini aksettirmek ön plandadır. Heykellerdeki kahramanlarda tıpkı resimlerdeki kahramanlarda olduğu gibi çirkine pek yer verilmez. Bunun yanında barok dönemi heykelciliğinin özellikleri ülkeden ülkeye de bir takım değişiklikler göstermektedir.
Ülkeden ülkeye değişen bazı özelliklere karşın bu dönemde yapılan heykellerin karakteristik özellikleri şunlardır:
• Tam gerçekçilik
• Büyük ölçüde resimli etkiler
• Teknik üstünlük
Yine İtalya’dan örnek verecek olursak, bu alanda bir deha olan Bernini’den bahsetmemek olmaz. Bernini hem heykeltıraş hem mimardır ancak mimari eserleri de adeta heykellerini vurgulama özelliği taşımaktadır. Bunun en güzel örneği ise Vatikan’da yer alan sütunlardır.
Barok Sanatı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
• Barok kelimesi Portekizce Barucco’dan gelmektedir. Barucco ise düzensiz incilere verilen isimdir.
• Barok sanatı özellikle Roma’da yer alan kiliselerde, Avrupa’daki saraylarda ve şatolarda etkisini göstermiştir.
• Barok resim sanatında vücut adalelere ve damarlara kadar gösterilmektedir.
• Yine barok resimde durgun yüz ifadeleri yerini hisli ve neşeli, bazen de ıstıraplı ifadelere bırakır.
• Avrupa ile temasların artması sonunda Osmanlı’da da Barok tarzının etkileri görülmeye başlamıştır. Ancak bizim sanatçılarımızın da yorumlarıyla beraber batıdakinden daha farklı eserler ve yapılar ortaya çıkmıştır. İstanbul’da yer alan barok mimarisi eserlerinden bazıları Nuruosmaniye, Ortaköy ve Laleli camileri ile Selimiye Kışlası’dır.
• Katolik ülkelerde veba salgınının bittiğine şükretmek için yapılan Veba Sütunları da barok dönemi eserleri arasında yer almaktadır.
• Barok akımı aynı zamanda edebiyatta, dansta ve müzikte de etkilerini göstermiştir.